Cannabis, ook wel wiet of marihuana genoemd, is een plant met een rijke geschiedenis en diverse gebruiksmogelijkheden. Het is vooral bekend als genotmiddel. In dit artikel geven we een uitleg over de werking van cannabis — van de actieve chemische componenten zoals THC en CBD tot aan de invloed ervan op het menselijk lichaam en brein.
Wat is cannabis?
Cannabis, ook bekend als wiet of marihuana, bestaat uit gedroogde bloemtoppen van de cannabisplant. Er zijn twee bekende soorten: Cannabis sativa en Cannabis indica. Daarnaast zijn er veel kruisingen tussen beide, waardoor er een breed scala aan soorten verkrijgbaar is, elk met verschillende effecten en eigenschappen.
Cannabisplanten bevatten stoffen genaamd cannabinoïden, zoals tetrahydrocannabinolzuur (THCA), cannabidiolzuur (CBDA) en cannabinol (CBN). THC en CBD zijn dus niet direct in de cannabisplant aanwezig, maar in de vorm van hun zuren. Door verhitting worden deze zuren omgezet in THC of CBD.
Naast THCA en CBDA bevat cannabis veel verschillende andere cannabinoïden en terpenen. Elke cannabissoort heeft een andere biochemische samenstelling, waardoor ze verschillen in hun werking op ons lichaam.
Veel mensen denken dat Sativa-soorten je energie geven, terwijl Indica-soorten juist zouden helpen ontspannen. Hier is echter geen wetenschappelijk bewijs voor.[1]
De werking van cannabis in je lichaam
Cannabis heeft een diepgaande werking op het menselijk lichaam. Dit heeft alles te maken met de werking van THC en CBD op ons endocannabinoïde-systeem (ECS). Dit systeem bestaat uit onder andere cannabinoïde-receptoren en endocannabinoïden (stoffen die ons lichaam zelf aanmaakt). Het speelt een belangrijke rol bij het reguleren van diverse lichaamsfuncties.
In het ECS spelen de cannabinoïde-receptoren een centrale rol. Dit zijn de plekken op het celoppervlak waar onze lichaamseigen endocannabinoïden en bepaalde cannabinoïden uit cannabis (zoals THC) zich aan binden. Deze binding veroorzaakt biologische reacties die verschillende effecten hebben op onze lichamelijke functies.[2]
Wanneer je cannabis rookt, komen de werkzame stoffen snel in je bloed terecht via de longen. Al binnen 6 tot 10 minuten zijn de hoogste niveaus bereikt en komen deze stoffen aan in je hersenen en andere organen. Hierna gaat de THC naar je lever, waar het grotendeels wordt afgebroken. In de lever wordt THC omgezet in 11-OH-THC, dat ook psychoactief is, en vervolgens in 11-COOH-THC, dat niet psychoactief is. Bij het eten van cannabis gaat THC direct via je maag naar je lever. Daar wordt het ook afgebroken in dezelfde stoffen als bij het roken. Dit laat zien hoe complex de interactie is tussen cannabis en ons lichaam is via het ECS.[3]
Wat doet cannabis met je hersenen?
Normaal gesproken activeren onze eigen endocannabinoïden, zoals anandamide, de cannabinoïde-receptoren in ons lichaam.[4] Anandamide is een neurotransmitter die onder andere onze bewegingen aanstuurt, onze zintuiglijke waarneming en ons tijdsbesef beïnvloedt, en ons gevoel van plezier en helder denken bepaalt.
THC heeft een chemische structuur die vergelijkbaar is met anandamide. Hierdoor herkent ons lichaam THC en activeert het de cannabinoïde-receptoren in onze hersenen. Dit verstoort de normale werking van anandamide, wat de typische ‘high’ veroorzaakt die gebruikers ervaren. Hierdoor beïnvloedt cannabis verschillende aspecten van onze hersenen, zoals onze perceptie – kleuren lijken intenser en muziek klinkt dieper – en ons kortetermijngeheugen.[5]
Cannabis heeft daarnaast invloed op onze emoties, hoewel dit sterk kan variëren van persoon tot persoon. Sommige mensen ervaren cannabis als kalmerend en stressverlagend, terwijl het bij anderen juist angstgevoelens kan opwekken. De precieze effecten van wiet zijn sterk afhankelijk van de samenstelling van de cannabis, en persoonlijke factoren zoals je genetische aanleg, tolerantie en zelfs de verwachtingen die je ervan hebt.[6]
Verder heeft onderzoek aangetoond dat het gebruik van cannabis de totale slaaptijd kan verlengen. Mensen die cannabis gebruiken, vallen vaak makkelijker in slaap en slapen langer. Maar het gebruik van cannabis vermindert de diepe slaap, wat juist belangrijk is voor een goede nachtrust. Je slaapt dus mogelijk meer door het gebruik van cannabis, maar de kwaliteit van je slaap is minder.[7]
Lees meer over de nadelige effecten van cannabis.
Wat doet wiet met je lichaam?
Wanneer je wiet gebruikt, vinden er verschillende reacties plaats in je lichaam. De cannabinoïde-receptoren in onze hersenen reageren op THC, wat bijvoorbeeld zorgt voor een verhoogde afgifte van noradrenaline.[8] Hierdoor stijgen je hartslag en bloeddruk tijdelijk. Na herhaaldelijk gebruik past ons lichaam zich aan en verdwijnen deze effecten meestal. Sommige mensen ervaren bij gebruik zelfs een vertraagde hartslag en een lagere bloeddruk.[9]
Wiet veroorzaakt vernauwing van sommige bloedvaten, wat verklaart waarom de bloeddruk stijgt. Tegelijkertijd verwijdt het andere bloedvaten, wat resulteert in een van de meest opvallende fysieke effecten van cannabisgebruik: rode ogen. Dit komt doordat er meer bloed door de kleine bloedvaatjes in je ogen stroomt, vergelijkbaar met wanneer je ogen moe of geïrriteerd zijn.[10]
Hoelang werkt wiet?
Benieuwd hoelang wiet werkt in je lichaam nadat je het hebt geconsumeerd? Het antwoord hierop varieert sterk en hangt af van verschillende factoren:
- Toedieningsmethode: Wanneer je wiet rookt, beginnen de effecten binnen enkele minuten en duren ze ongeveer 2 tot 5 uur. Bij het eten of drinken van cannabisproducten duurt het langer voordat de effecten optreden, meestal zo’n 20 minuten tot 1,5 uur. De effecten kunnen dan ook langer aanhouden (soms wel 6 uur).[11]
- Dosering: De hoeveelheid wiet die je gebruikt, bepaalt mede hoelang het in je lichaam werkt. Hogere doses kunnen langere en intensere effecten veroorzaken dan lagere doses. Ook de hoeveelheid THC speelt een rol. Hoe meer THC er in je product zit, hoe langer en intenser de effecten kunnen zijn.
- Metabolisme en tolerantie: Je metabolisme beïnvloedt hoe snel je lichaam de werkzame stoffen afbreekt. Met een snel metabolisme voel je de effecten sneller en verdwijnen ze ook weer snel. Bovendien kan je lichaam tolerantie opbouwen, waardoor je minder gevoelig wordt voor de effecten en ze sneller verdwijnen.
Lees meer over hoelang wiet werkt in ons artikel Hoelang blijft cannabis in je bloed?
